Energiespionnen?Dit jaar werden op een aantal basisscholen in de Kempen energiespionnen ingezet. Dit zijn geen hoog opgeleide, dure energie-experts die stiekem het energieverbruik van de scholen komen uitpluizen.

Wel in tegendeel, het zijn gemotiveerde leerlingen die niet willen dat er nog energie verspild wordt op hun school. Je moet immers geen universitaire opleiding gedaan hebben om energieverspilling te kunnen opsporen: met gezond verstand en enkele tips kom je al heel ver.

De energiespionnen gaan tijdens de middagpauze of de speeltijd van klas tot klas op zoek naar energielekken: de deur die is blijven open staan, het licht dat is blijven branden, de computers die nog aan staan, de verwarming die brandt terwijl de ramen open staan…Als de leerlingen na de pauze terug naar hun klas keren, zijn de energiespionnen al lang verdwenen.

Maar ze hebben wel iets achter gelaten. Een energieslimme klas zal een beloning vinden of een groene duim aan de deurklink. Een energieverspillende klas vindt een rode kaart en tips om het gedrag in de klas te verbeteren.

Klimaatscholen
De energiespionnen zijn maar één van de vele, originele activiteiten die de klimaatscholen dit schooljaar ondernomen hebben. Het project Klimaatscholen is een intergemeentelijk project dat IOK en verschillende Kempense gemeenten aanbieden aan basisscholen.

Het project loopt al 4 jaar en jaarlijks schrijven een 15-tal basisscholen uit de Kempen zich in als klimaatschool. De scholen ondertekenen daarmee het engagement om samen met de leerlingen en met steun van IOK van de school een meer klimaatvriendelijke school te maken.

Met de leerlingen aan de slag voor een beter klimaat
Het project Klimaatscholen kan rekenen op veel enthousiasme bij de deelnemende basisscholen om het energieverbruik op school te verkleinen ‘zonder verlies aan comfort’. Getuige daarvan is de creatieve invulling die de scholen, samen met de leerlingen geven aan het project. In de eerste plaats wordt volop ingezet op sensibilisatie, want een energiebewust gedrag op school leidt al tot grote besparingen.

De leerlingen ontwerpen zelf unieke posters, fiches en deurhangers die op muren, ramen en deuren worden uitgehangen. Op het schoolfeest zingen ze klimaatliedjes en voeren ze tonelen op die het probleem van energieverspilling aan de kaak stellen.

Maar ook de schoolinfrastructuur wordt aangepakt: achter radiatoren wordt radiatorfolie geplaatst, tochtende deuren en ramen krijgen tochtstrips, warmwaterleidingen krijgen isolatie. En natuurlijk wil een klimaatschool ook weten hoe het energieverbruik van de school evolueert. Daarom starten de scholen een energieboekhouding op: in iedere maand wordt gemeten hoeveel gas, stookolie en elektriciteit verbruikt wordt.
 
Klimaatcholen kunnen jaarlijks tot 6.400 euro besparen op de energiefactuur
Op scholen zijn nog veel mogelijkheden om energie te besparen. Globaal kunnen we de volgende conclusies trekken:
–    De gemiddelde energiekost bedraagt 23.100 euro per jaar per school. Hiervan gaat gemiddeld 16.500 euro naar verwarming en 6.600 euro naar elektriciteit.
–    Er is een zeer grote variatie in energieverbruik tussen de scholen onderling. Dit wijst op het grote besparingspotentieel.
–    In scholen waar (nog) geen dakisolatie en/of hoogrendementsglas aanwezig is, zit het grootste besparingspotentieel. Het plaatsen van dakisolatie kan de verwarmingsfactuur met 15 % verminderen. Het vervangen van enkel glas door hoogrendementsglas kan de factuur met 10 % verminderen.
–    Ook kleine ingrepen kunnen het energieverbruik verminderen. In de meeste scholen worden radiators gebruikt die tegen een ongeïsoleerde, koude muur staan. Het plaatsen van radiatorfolie beperkt het warmteverlies.
–    Niet enkel structurele ingrepen zijn belangrijk. Ook het gedrag kan aanleiding geven tot besparing. Zo kan het uitschakelen van de verwarmingsinstallatie van midden mei tot midden september de verwarmingsfactuur met 5 % verminderen. Door de sluimerverbruiken (elektriciteitsverbruik van apparaten in stand by) aan te pakken kan tot 10% elektriciteit bespaard worden.
–    Gemiddeld kunnen de scholen bijna 40 % besparen op het elektriciteitsverbruik en 24 % op de verwarmingskosten. Dat geeft een potentiële besparing van jaarlijks 6.400 euro op de energiefactuur per school.
–    Jaarlijks stoot een gemiddelde klimaatschool 91 ton CO2 uit. Om die uitstoot volledig te compenseren zou je per school 15 ha nieuw bos moeten aanplanten. Een betere én goedkopere oplossing is energiebesparende maatregelen treffen op school.
Verderzetting van het project Klimaatscholen
Ook volgend schooljaar wordt het project Klimaatscholen voor het vijfde jaar op rij voortgezet. Al 15 basisscholen hebben zich ingeschreven. Bovendien wil IOK op termijn alle klimaatscholen opnieuw bezoeken, zodat per school de gerealiseerde energiebesparingen kunnen worden opgemeten.
 
Gesubsidieerd project
Het project Klimaatscholen is onderdeel van een overkoepelend klimaatproject met steun van Europa (EFRO) (subsidiebedrag overkoepelend project 90.132 euro), Vlaanderen en in samenwerking met de provincie Antwerpen.

De foto's hieronder geven een beeld van beeld van de afsluitende activiteiten die het 5de en 6de leerjaar van de Sint-Jan Lagere School in Wiekevorst deze namiddag op het programma staan hadden.
–    1) Als inleiding  werd gestart met een toneeltje voor de hele school:    
      ‘Aan het werk met zonne-energie’
–    2) Daarna volgende proefjes die als groepswerk werden uitgewerkt:
–    Zonnemolen
–    Zonnegrill
–    Eitjes koken op zonne-energie
–    Zonneboiler maken.